Egzekucja praw własności intelektualnej

Ochrona twoich praw – pytania i odpowiedzi

• Co zaliczamy do własności intelektualnej?

  Jest wiele definicji co należy rozumieć przez pojęcie „własność intelektualna”, brak jest jednak definicji ustawowej. Najczęściej własność intelektualna rozumiana jest jako dobra niematerialne związane z twórczą działalnością człowieka. Mogą to być m.in. utwory w rozumieniu prawa autorskiego, wynalazki, wzory użytkowe i przemysłowe, znaki towarowe i oznaczenia geograficzne objęte prawem ochronnym. Do własności intelektualnej można zaliczać także know-how i tajemnice przedsiębiorstwa chronione ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, np. nieujawnione informacje techniczne, handlowe lub organizacyjne mające wartość gospodarczą.

• Co podlega ochronie własności intelektualnej?

  Ochronie własności intelektualnej podlegają dobra niematerialne spełniające określone warunki wynikające z obowiązujących przepisów prawa. Są one różne dla różnych rodzajów praw własności intelektualnej, np. za utwór w rozumieniu prawa autorskiego uznawany jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci. W odniesieniu do praw własności przemysłowej warunkami takimi mogą być zaś spełnianie wymogów – w przypadku patentów – nowości, poziomu wynalazczego i przemysłowej stosowalności, – w przypadku znaków towarowych – posiadanie zdolności odróżniającej, – w odniesieniu do wzorów przemysłowych – nowość i indywidualnych charakter. W przypadku know-how lub tajemnicy przedsiębiorstwa tymi warunkami może być poufność i wartości gospodarcza.

  Ochrony własności intelektualnej mogą zostać objęte ponadto np. oprogramowanie, bazy danych, struktura fizyczna i funkcjonalna układu scalonego czy nowe odmiany roślin uprawnych.

• Jak wygląda egzekucja praw własności intelektualnej?

  Egzekucja praw własności intelektualnej polega na realizacji roszczeń uprawnionego wobec naruszyciela jego wyłącznego prawa do danego dobra niematerialnego. Roszczenia te mogą być dochodzone na drodze sądowej lub polubownej (np. przez sądy domenowe lub arbitrażowe). Uprawniony w zależności od sytuacji może się ubiegać np. o zaprzestanie naruszeń i usunięcie jego skutków, wypłaty odszkodowania czy zwrotu uzyskanych korzyści. W szczególnych przypadkach roszczenia mogą także dotyczyć opublikowania oświadczenia o naruszeniach prawa własności intelektualnej oraz zniszczenia lub wydania przedmiotów służących do naruszenia.

• Co grozi za naruszenie znaku towarowego?

  Naruszenie znaku towarowego polega – w dużym uproszczeniu – na nieuprawnionym używaniu znaku identycznego lub podobnego do chronionego znaku towarowego w zakresie towarów lub usług objętych prawem ochronnym, lub do nich podobnych. Naruszenie znaku towarowego może być popełnione zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie i może skutkować odpowiedzialnością cywilną, polegającą na obowiązku zaprzestania naruszenia, usunięcia jego skutków, zadośćuczynienia, zwrotu korzyści lub zapłaty odszkodowania. Oznaczanie towarów podrobionym znakiem towarowym w określonych przypadkach lub dokonywanie obrotu towarami oznaczonymi takim znakiem, może być również zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat.

• Co grozi za naruszenie patentu?

  Korzystanie z czyjegoś patentu bez zgody właściciela jest naruszeniem jego wyłącznego prawa do patentu i może mieć poważne konsekwencje prawne. W zależności od rangi naruszenia, konsekwencje mogą dotyczyć odpowiedzialności cywilnej lub karnej. Właścicielowi patentu przysługuje prawo do dochodzenia swoich roszczeń o zaprzestanie naruszeń czy w celu otrzymania zwrotu korzyści lub zapłaty odszkodowania za bezprawne korzystanie z patentu. Za przywłaszczenie cudzego autorstwa projektu wynalazczego lub zgłoszenie cudzego wynalazku przez osobę nieuprawnioną, przewiduje się też karę grzywny, a nawet ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat 2.

• Czego może żądać uprawniony z patentu, którego patent został naruszony?

  Uprawniony z patentu może domagać się zaprzestania naruszania jego prawa. Może również żądać zapłaty odszkodowania (gdy naruszenie było zawinione) oraz zwrotu korzyści uzyskanych dzięki używaniu zarejestrowanego patentu. Uprawniony może także wnieść o podanie do publicznej wiadomości części lub całości orzeczenia lub informacji o orzeczeniu, w sposób i w zakresie określonym przez sąd.