Zmiana procedur dotyczących roślin NGT

W dniu 7 lutego 2024 r. Parlament Europejski zagłosował za całkowitym zakazem patentów na wszystkie rośliny wyprodukowane przy użyciu nowych technik genomowych (NGT), a także na materiał roślinny, jego części, informację genetyczną i cechy procesu.

Technologia NGT polega na ingerencji w materiał genetyczny organizmu bez dodawania do niego genów należących do innych gatunków. Dzięki zastosowaniu tej technologii, możliwe jest uzyskanie ulepszonych odmian roślin o zwiększonej ilości wartości odżywczych, dających lepsze plony i bardziej odpornych na niesprzyjające warunki klimatyczne oraz choroby. NGT poprawiają hodowlę, czyniąc ją bardziej ekologiczną i wydajną, a zatem ta technologia może przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa żywności i zrównoważonego rozwoju. Przykładami roślin NGT jest soja wysokooleinowa i pomidor o podwyższonym poziomie kwasu φ-aminomasłowego (GABA).

Obecnie, wszystkie rośliny uzyskane technologią NGT podlegają takim samym regulacjom jak organizmy modyfikowane genetycznie (GMO). Parlament proponuje wprowadzenie dwóch różnych kategorii i dwóch zestawów zasad dla roślin NGT. Rośliny NGT 1 uważane za równoważne roślinom konwencjonalnym (niezawierające obcego materiału genetycznego z gatunku, który nie może w naturalny sposób krzyżować się z gatunkiem, który ma być modyfikowany) byłyby zwolnione z wymogów prawodawstwa dotyczącego GMO, natomiast rośliny NGT 2 (zawierające zmiany, które nie są konwencjonalne lub prowadzą do tolerancji na herbicydy) nadal musiałyby spełniać surowsze wymogi.

Celem takiej decyzji Parlamentu Europejskiego jest zmniejszenie kosztów, umożliwienie rolnikom dostępu do najnowocześniejszych technologii oraz promocja sektora biotechnologicznego.

Posłowie Parlamentu Europejskiego wnioskują o przedstawienie do czerwca 2025 r. sprawozdania na temat wpływu patentów na dostęp hodowców i rolników do zróżnicowanego materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin. Do tego czasu powinien też zostać przedłożony wniosek ustawodawczy, który zaktualizuje przepisy Unii dotyczące praw własności intelektualnej.

Zanim wniosek zostanie przyjęty, musi zostać zaakceptowany przez państwa członkowskie.

Autor: Aleksandra Jasiak