Nowe postępowanie w sprawach własności intelektualnej

Dnia 1 lipca 2020 roku weszła w życie nowelizacja ustawy Kodeks postępowania cywilnego, wprowadzająca do polskiego porządku prawnego nowy tryb orzekania w sprawach własności intelektualnej.[1] Wprowadzone zmiany są pozytywnie oceniane przez uczestników obrotu gospodarczego i powinny wpłynąć pozytywnie na egzekwowanie praw własności intelektualnej.

Postępowanie w sprawach własności intelektualnej będzie dotyczyć spraw o ochronę praw autorskich i pokrewnych, o ochronę praw własności przemysłowej i ochronę innych praw na dobrach niematerialnych a także spraw z zakresu:

W nowym postępowaniu rozpatrywane będą również sprawy dotyczące sporów w zakresie unijnych znaków towarowych i wzorów wspólnotowych.

Ustawa nowelizująca Kodeks postępowania cywilnego wraz z rozporządzeniami wykonawczymi prowadzi do powstania tzw. IP Sądów, tj. sądów, które będą rozpatrywały sprawy z zakresu własności intelektualnej. Wśród nich znajdą się Sądy Okręgowe w Gdańsku, Katowicach, Lublinie, Poznaniu i Warszawie. Nowelizacja wprowadziła również właściwość wyłączną Sądu Okręgowego w Warszawie w zakresie spraw własności intelektualnej dotyczących programów komputerowych, wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych, odmian roślin oraz tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym. Sądami drugiej instancji będą Sądy Apelacyjne w Poznaniu i w Warszawie.

Nowelizacja wprowadziła ponadto tzw. przymus adwokacko – rzecznikowsko – radcowski w sprawach o wartości przedmiotu sporu powyżej 20.000 złotych. Znacznemu rozszerzeniu uległy uprawnienia rzeczników patentowych. Obecnie mogą oni występować we wszystkich sprawach własności intelektualnej, podczas gdy wcześniej mogli występować w sądach jedynie w sprawach z zakresu własności przemysłowej i zwalczania nieuczciwej konkurencji.

Kodeks postępowania cywilnego w sprawach z zakresu własności intelektualnej umożliwia obecnie udzielenie zabezpieczenia środków dowodowych na potrzeby postępowania sądowego. Celem tak wprowadzonej instytucji jest pozyskanie przez uprawnionego informacji o naruszeniu, w tym jego skali, a także zabezpieczenie środków dowodowych na potrzeby sporu sądowego. Sąd udzieli zabezpieczenia środka dowodowego na wniosek uprawnionego, który uprawdopodobni swoje roszczenie oraz interes prawny w zabezpieczeniu. Instytucja zabezpieczenia środka dowodowego jest dostępna dla uprawnionego jeszcze przed wytoczeniem powództwa.

Nowelizacja wprowadza ponadto możliwość złożenia wniosku o udzielenie informacji przez osoby – w tym pozwanego – które posiadają wiedzę o naruszeniu lub jego skali. Aby uzyskać taką możliwość uprawniony powinien wykazać w sposób wiarygodny okoliczności wskazujące na naruszenie jego prawa.

Zgodnie z obecnym brzmieniem ustawy dopuszczalne jest wystąpienie z powództwem wzajemnym w sprawach o naruszenie prawa do znaku towarowego lub wzoru przemysłowego, jeżeli obejmuje żądanie unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy lub obejmuje żądanie unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego. Powództwo wzajemne nie jest jednak dostępne, jeżeli przed Urzędem Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej toczy się sprawa o unieważnienie lub stwierdzenie wygaśnięcia ww. praw. W takiej sytuacji sąd zawiesza postępowanie przed Urzędem Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej.

Przedmiotową nowelizację należy ocenić pozytywnie. Powinna ona ułatwić dochodzenie przez uprawnionego jego praw w toku postępowania sądowego. Skupienie spraw z zakresu własności intelektualnej wybranych sądach może mieć też wpływ na większą specjalizację sędziów wydających rozstrzygnięcia w zakresie spraw własności intelektualnej.