Pierwszeństwo do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy

Rejestracja znaku towarowego zapewnia ochronę prawną wyłącznie na terytorium kraju, w którym została dokonana, lub na obszarze obejmującym dany system ochrony (np. znak towarowy Unii Europejskiej). Oznacza to, że zgłoszenie w Urzędzie Patentowym RP gwarantuje wyłączne prawa jedynie na obszarze Polski. W przypadku planów rozwoju działalności na rynkach zagranicznych konieczne jest więc rozważenie szerszej ochrony.

Problem może pojawić się wtedy, gdy w innym państwie, po dacie zgłoszenia krajowego, inny podmiot zdążył już zgłosić identyczny lub bardzo podobny znak. W takich sytuacjach kluczowe znaczenie ma prawo pierwszeństwa.

Zastrzeżenie pierwszeństwa to narzędzie prawne, które zabezpiecza interes właściciela znaku towarowego, dając mu możliwość rozszerzenia ochrony poza granice kraju pierwszej rejestracji. Mechanizm ten został uregulowany w art. 4 Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej.

Zgodnie z tą zasadą, podmiot, który zgłosił znak towarowy w jednym kraju, ma sześć miesięcy na dokonanie zgłoszenia w innych państwach, zachowując przy tym pierwotną datę zgłoszenia. W praktyce oznacza to, że rejestracja w kolejnych krajach działa tak, jakby znak został zgłoszony wszędzie w dniu pierwszego wniosku.

Wyjaśnienie na przykładzie jak działa pierwszeństwo zgłoszenia znaku

Załóżmy, że przedsiębiorca zgłosił znak towarowy w Polsce 1 lutego 2025 roku. Od tego momentu ma sześć miesięcy na podjęcie decyzji, czy chce rozszerzyć ochronę na inne kraje. Jeśli np. we czerwcu 2025 roku zdecyduje się na zgłoszenie znaku w innym kraju, to dzięki prawu pierwszeństwa będzie ona obowiązywać z mocą wsteczną od 1 lutego 2025 roku. W rezultacie, nawet jeśli ktoś w międzyczasie zgłosił w tym kraju podobny znak, pierwszeństwo chroni interes pierwotnego zgłaszającego.

Pierwszeństwo uprzednie i pierwszeństwo konwencyjne

W kontekście znaków towarowych można wyróżnić dwa sposoby jego rozumienia – pierwszeństwo uprzednie oraz pierwszeństwo konwencyjne.

Pierwszeństwo uprzednie dotyczy sytuacji, gdy znak został już zgłoszony w urzędzie danego kraju. W takim przypadku właściciel ma prawo sprzeciwić się nowym zgłoszeniom podobnych oznaczeń i skutecznie zablokować ich rejestrację na tym terytorium. Wcześniej zgłoszony znak to znak z wcześniejszym/uprzednim pierwszeństwem.

Pierwszeństwo konwencyjne wynika z kolei z Konwencji paryskiej i polega na tym, że znak zgłoszony w innym kraju może korzystać z daty pierwszego zgłoszenia, nawet jeśli rejestracja nastąpiła później.

Należy przy tym pamiętać, że skorzystanie z prawa pierwszeństwa nie jest automatyczne. Składając wniosek w nowym kraju, należy powołać się na pierwszeństwo i wskazać datę oraz państwo pierwszego zgłoszenia. W zależności od przepisów lokalnych może być również wymagane dostarczenie uwierzytelnionego odpisu pierwotnego wniosku lub jego tłumaczenia. Niedochowanie wymogów formalnych może prowadzić do odrzucenia wniosku.

Dzięki prawu pierwszeństwa nie ma potrzeby składania zgłoszeń we wszystkich krajach jednocześnie, co pozwala na racjonalne podejmowanie decyzji biznesowych oraz redukcję kosztów. Mechanizm ten chroni również przed ryzykiem, że w okresie przejściowym konkurencja zdąży zarejestrować podobny znak, co mogłoby utrudnić lub uniemożliwić rozwój działalności na nowych rynkach.

Podsumowanie

Podsumowując, prawo pierwszeństwa to niezwykle praktyczne narzędzie, które umożliwia rozszerzenie ochrony znaku towarowego na arenie międzynarodowej, zachowując jednocześnie bezpieczeństwo i przewagę wynikającą z wcześniejszego zgłoszenia. Dzięki niemu budowanie marki i planowanie ekspansji zagranicznej może odbywać się w sposób przemyślany, a nie pod presją czasu.