Patent jednolity w pigułce

Środki tymczasowe

W końcowym etapie procedury o udzieleniu ochrony patentowej – jeszcze przed wejściem w życie Porozumienia w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego, można ubiegać się o dwa rodzaje środków tymczasowych. Środki tymczasowe, które zapewniło EPO mają na celu zachęcenie Zgłaszających do ubiegania się o rejestrację patentu europejskiego o jednolitym skutku. Środki tymczasowe dostępne są od 1.01.2023. Nowy system patentowy będzie obowiązywał od 1.06.2023 wraz z Jednolitym Sądem Patentowym.

 Pierwszy środek daje możliwość Zgłaszającym złożenie wniosku o ochronę przed uruchomieniem nowego systemu. Po uruchomieniu systemu, EPO natychmiast rozpatrzy takie wnioski i zarejestruje patenty europejskie o jednolitym skutku.

Drugi środek daje możliwość Zgłaszającym złożenie wniosku o opóźnienie wydania decyzji o udzielenie patentu. Taki wniosek spowoduje, że informacja o udzieleniu patentu będzie opublikowana w Europejskim Biuletynie po wejściu w życie porozumienia w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego. Bez takiego wniosku publikacja mogłaby nastąpić wcześniej, przez co złożenie wniosku o rejestrację patentu europejskiego o jednolitym skutku nie byłoby możliwe. Ochrona patentowa zostałaby przyznana na warunkach dotychczasowych, gdzie konieczne byłoby walidowanie patentu europejskiego w poszczególnych krajach.

Jednolity Sąd Patentowy

Jednolity Sąd Patentowy jest sądem wspólnym dla wszystkich państw będących członkami Porozumienia w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego. Będzie on jedynym właściwym sądem dla patentów jednolitych oraz dotychczasowych patentów europejskich, które zostały walidowane na terenie państw, na których Porozumienie będzie w mocy.

Do właściwości Jednolitego Sądu Patentowego należeć będą:

• – naruszenia patentu/SPC,
• – stwierdzenie braku naruszenia patentu,
• – środki tymczasowe,
• – unieważnienie patentów jednolitych,
• – powództwa w sprawach o odszkodowanie lub zadośćuczynienie wynikających z ochrony tymczasowej udzielonej w związku z publikacją europejskiego zgłoszenia patentowego,
• – wynagrodzenie z tytułu licencji,
• – decyzje EPO dotyczące patentów jednolitych,
• – prawo używacza uprzedniego.

Po wejściu w życie nowego systemu, będzie obowiązywał 7-letni okres przejściowy, w którym Uprawnieni z patentów europejskich (na zasadach obowiązujących dotychczas) mogą wnosić sprawy o naruszenia albo unieważnienia do sądów krajowych oraz mają możliwość wystąpienia z rezygnacją z podlegania pod Jednolity Sąd Patentowy. Okres przejściowy może zostać przedłużony o kolejne 7 lat.

Uprawnieni z patentów europejskich udzielonych albo zgłoszonych pod koniec 7-letniego okresu przejściowego mogą złożyć wniosek o opt-out, w którym to wniosku Uprawniony składa oświadczenie, że wskazany patent europejski nie będzie w jurysdykcji Jednolitego Sądu Patentowego i ma to skutek do czasu wycofania takiego oświadczenia. Po skończeniu okresu przejściowego nie będzie już można takiego oświadczenia złożyć. Należy pamiętać, że możliwe jest złożenie oświadczenia przed wejściem w życie systemu Patentu Jednolitego – jest to okres przejściowy (sunrise period).

Pełnomocnicy

Do reprezentowania strony przed Jednolitym Sądem Patentowym dopuszczeni są prawnicy uprawnieni do występowania przed sądem umawiającego się państwa członkowskiego oraz europejscy rzecznicy patentowi z odpowiednimi kwalifikacjami. Pełnomocników stron mogą wspierać rzecznicy patentowi krajów członkowskich, którzy mają prawo zabrania głosu na rozprawie. W Polsce- jedynie europejscy rzecznicy z odpowiednimi kwalifikacjami są uprawnieni do reprezentowania strony przed sądem. Kancelaria AOMB współpracuje z czterema rzecznikami europejskimi, którzy będą mogli reprezentować klientów przed Jednolitym Sądem Patentowym.

Istnieją wyjątki, gdzie strona nie musi być reprezentowana przez pełnomocnika:

• – odwołanie się od decyzji EPO dotyczącej rejestracji patentu europejskiego o jednolitym skutku,
• – złożenie wniosku o opt-out
• – złożenie wniosku o pomoc prawną,
• – wnoszenie opłat urzędowych.

Koszty postępowania

Po otrzymaniu decyzji o przyznaniu ochrony patentowej i po rejestracji patentu europejskiego o jednolitym skutku, uprawnieni opłacają co roku opłaty za ochronę zgłoszenia/patentu. Koszty utrzymania patentu o jednolitym skutku na przestrzeni 20 lat przedstawione zostały na stronie EPO.

W przypadku ochrony na terenie Niemiec, Francji, Włoch i Niderlandów (w dotychczasowym systemie) bardziej opłacalne finansowo jest wybranie patentu jednolitego. Dokładna symulacja dostępna jest na stronie AIPEXu – naszego europejskiego aliansu.

Stworzyliśmy również arkusz porównawczy kosztów patentu jednolitego i walidacji w poszczególnych krajach – dostępny tutaj.

Unieważnienie patentu

Unieważnienie patent można przeprowadzić według dwóch procedur – przed EPO albo przed Jednolitym Sądem Patentowym. W ciągu 9 miesięcy od publikacji informacji o przyznanej ochronie patentowej w Europejskim Biuletynie postępowanie o unieważnienie patentu może być prowadzone wyłącznie przed EPO.  Koszt wniosku o unieważnienie wynosi 560 EUR. Po upływie 9 miesięcy właściwy staje się Jednolity Sąd Patentowy, gdzie koszt wniosku wynosi 20000 EUR + koszty zastępstwa procesowego.

Koszty opłat sądowych

Stałe oraz dodatkowe koszty opłat sądowych zostały uwzględnione w tym dokumencie.

Firmy, które spełniają wymagania kwalifikowania się do małych/średnich przedsiębiorstw MŚP (SME), płacą tylko 60% opłat stałych i od wartości przedmiotu sporu.

Procedura ubiegania się o patent jednolity

Po publikacji informacji o udzieleniu patentu w Europejskim Biuletynie Patentowym, Zgłaszający ma miesiąc od daty publikacji informacji na złożenie wniosku o ubieganie się rejestrację patentu europejskiego o jednolitym skutku. Taki wniosek zawiera dane uprawnionego, numer patentu EP oraz ewentualne informacje o pełnomocniku.

Wraz z wnioskiem o rejestrację należy złożyć tłumaczenie treści patentu. Jeśli językiem całej procedury ubiegania się o patent był język angielski, to należy złożyć tłumaczenie na język jednego z krajów Unii Europejskiej– np. język polski. Jeśli językiem procedury był język niemiecki albo francuski, to wtedy należy złożyć tłumaczenie na język angielski.

Jeżeli wniosek o rejestrację patentu jednolitego ma braki formalne, uprawniony ma 1 miesiąc na ich uzupełnienie.

W przypadku braku złożenia wniosku w ciągu miesiąca od publikacji informacji o udzieleniu patentu, można przywrócić termin odpłatnie przy wykazaniu należytej staranności. Wniosek o przywrócenie terminu musi wpłynąć w terminie do 2. miesięcy od terminu na złożenie wniosku.

Procedura przed Jednolitym Sądem Patentowym

Strukturę Jednolitego Sądu Patentowego stanowią: Sąd Pierwszej Instancji, Sąd Apelacyjny i Sekretariat Sądu. Sąd Pierwszej Instancji składa się z oddziału centralnego – z siedzibą w Paryżu oraz filiami w Londynie i Monachium, oddziałów lokalnych – tworzonych w państwach członkowskich i oddziałów regionalnych – tworzonych dla dwóch lub więcej umawiających się państw członkowskich.

Pozew należy złożyć do odpowiedniego oddziału. Wyróżnia się kilka przypadków, gdzie:

• – właściwym oddziałem jest oddział, pod który podlega terytorium, na którym doszło do naruszenia,
• – właściwym oddziałem jest oddział, pod który podlega terytorium, na którym siedzibę ma pozwany – jeśli pozwany jest z kraju nie należącego do państw członkowskich, odpowiednim oddziałem jest oddział centralny,
• – w przypadku gdy terytorium danego Państwa nie podlega pod żaden oddział, pozew należy złożyć do oddziału centralnego,
• – pozew o unieważnienie należy składać zawsze do oddziału centralnego, wyjątkiem są powództwa wzajemne,
• – w przypadku powództw wzajemnych, odpowiednim oddziałem jest ten, gdzie rozpatrywany jest pozew dotyczący danego patentu,
• – Strony uzgadniają właściwy oddział, włącznie z oddziałami centralnymi.

Procedura przed Jednolitym Sądem patentowym dzieli się na trzy etapy: pisemny, dodatkowy i ustny.

W takcie części pisemnej każda ze stron może wypowiedzieć się dwa razy na temat każdej z omawianych w trakcie postępowania kwestii. Całość trwa do 8-9 miesięcy.

W postępowaniu dodatkowych Sąd ustala listę świadków, dowodów do przeprowadzenia i rozważana jest ewentualna ugoda. Sąd może dodatkowo zobowiązać strony do złożenia dodatkowych wyjaśnień, podsumowania stanowiska czy przesłania wskazanych dokumentów. Jest to też okres przygotowania do rozprawy i trwa on do 3. miesięcy.

Postępowanie ustne to rozprawa, na które przesłuchiwani są świadkowie, przeprowadzane są dowody i następuje podsumowanie stanowisk stron. Wyrok zapada do 6. tygodni po rozprawie.

Językiem postępowania będzie język kraju, w którym siedzibę ma oddział sądu, albo język angielski. Dodatkowo możliwe jest wnioskowanie o zmianę języka postepowania na język patentu, tj. angielski, niemiecki albo francuski.

Wyrok sądu ma skutek na wszystkich terytoriach, w których obowiązuje jednolity patent europejski.

Na wniosek uprawnionego z patentu, który uprawdopodobni, że doszło do naruszenia sąd może zastosować środki tymczasowe. Takie środki obejmować mogą pobrania próbek, zajęcie fizyczne produktów i dokumentów oraz w niektórych przypadkach także materiały i narzędzia użyte do wytworzenia lub zakazanie dystrybucji produktów. Sąd może nakazać środki tymczasowe przed lub w trakcie postępowania.

Strona rzekomo naruszająca patent może złożyć wniosek o odwołanie środków służących zabezpieczeniu, jeżeli w ciągu 31 dni kalendarzowych/20 dni roboczych od daty decyzji uprawiony z patentu nie złoży powództwa prowadzącego do wydania orzeczenia.

W przypadku odwołania środków tymczasowych lub braku stwierdzenia naruszenia patentu, pozwany może złożyć wniosek o wypłacenie odpowiedniego odszkodowania za szkody wyrządzone podczas zastosowania środków tymczasowych.

Jeśli osoba uprawiona do wszczęcia postępowania (osoba uprawniona z patentu, licencjobiorca) uzna za prawdopodobne, że w najbliższej przyszłości może zostać wniesiony do sądu wniosek o zastosowanie środków tymczasowych przeciwko niej jako pozwanemu, może złożyć list ochronny. List należy złożyć w Sekretariacie Sądu w języku patentu wraz z oznaczeniem pozwanego, przypuszczalnego wnioskodawcy, adresów pocztowych i elektronicznych, możliwego numeru patentu i oświadczeniem, że pismo jest litem ochronnym.

Po wniesieniu wniosku o zastosowanie środków tymczasowych, kopia listu ochronnego jest przekazywana do akt sprawy. List ochronny nie jest dostępny publicznie. Jeśli nie złożono żadnego wniosku o zastosowanie środków tymczasowych w ciągu 6 miesięcy od otrzymania listu ochronnego, list zostaje usunięty z rejestru. Możliwe jest przedłużenie ważności listu o kolejne 6 miesięcy. Każdy okres 6. miesięcy przechowywania listu ochronnego w rejestrze jest płatny 200 Euro.

Autor: Magdalena Przytocka