Trzeba sprawdzić, czy komercjalizacja rozwiązania nie naruszy praw osób trzecich

Cyklicznie pojawiają się informacje o nowych naborach wniosków do programu Ścieżka SMART. Jednym z kryteriów przyznania dofinansowania jest przeprowadzenie badania czystości patentowej.

Jednym z kryteriów przyznania dofinansowania jest wskazanie braku barier do wdrożenia rezultatów prac. Oznacza to, że wnioskodawca musi uprawdopodobnić, że brak jest dostępnych i objętych ochroną rozwiązań i/lub technologii, których istnienie uniemożliwiałoby albo czyniło niezasadnym przeprowadzenie zaplanowanego wdrożenia wyników.

W skrócie, należy przeprowadzić tzw. badanie czystości patentowej ang. freedom to operate (FTO) warunkujące możliwość komercyjnego wykorzystania wyników badań / rezultatów projektu, bez narażenia się na odpowiedzialność z tytułu naruszenia praw osób trzecich.

Celem programu Ścieżka SMART jest rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych przedsiębiorstw, ukierunkowana na wdrażanie innowacji.

Czasowe i terytorialne ograniczenia

Patent jest prawem podmiotowym, którego treść jest czasowo i terytorialnie ograniczona. Właściciel patentu może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia tylko na terytoriach, na których patent pozostaje w mocy. Czas trwania prawa z patentu wynosi 20 lat od daty zgłoszenia, pod warunkiem dokonywania rocznych opłat przez uprawnionego. Przedmiotem patentu jest wynalazek, którego zakres ochrony wyznaczony jest poprzez zastrzeżenia.

Praktycznym zastosowaniem tych ograniczeń podczas badania czystości patentowej jest zawężenie kryteriów poszukiwań do konkretnych zakresów terytorialnych – obszarów, na których potencjalnie planowane jest korzystanie z wynalazku według projektu.

Drugim kryterium jest ograniczenie czasowe – prawo z patentu jest w mocy przez 20 lat od daty zgłoszenia. Po tym czasie wynalazek wchodzi do domeny publicznej. Po wygaśnięciu prawa każdy może bez ograniczeń korzystać z danego rozwiązania.

Status dokumentów

Prowadząc poszukiwania czystości patentowej należy zweryfikować stan prawny (status) odnalezionych dokumentów. Oprócz patentów, których status prawny jest „w mocy”, należy przeanalizować zgłoszenia patentowe, bowiem w przyszłości mogą one stać się patentami. Warto zauważyć, że w bazach patentowych można natknąć się na dokumenty, które przedstawiają rozwiązanie zbliżone do badanego, natomiast nie stanowią przeszkody, gdyż np.:

prawo z patentu wygasło,

patent został unieważniony,

zgłoszenie zostało wycofane,

nastąpiła odmowa udzielenia ochrony lub

patent europejski nie jest w mocy w danym kraju.

Mając pulę wybranych dokumentów obejmujących najbliższe rozwiązania, można przejść do ich analizy w kontekście stwierdzenia potencjalnego naruszenia (lub braku naruszenia).

Należy podkreślić, iż przedmiotem patentu jest wynalazek, którego zakres ochrony wyznaczony jest przez zastrzeżenia patentowe, które zawierają ogół cech zastrzeganego rozwiązania, tj. wszystkie istotne cechy niezbędne do jego zrealizowania.

Zachęcamy do zapoznania się z całością artykułu, który został opublikowany na łamach Rzeczpospolitej.

Autor: Anna Gawin